English version of the statement of the Iranian Mathematical Society about the use of AI tools in publications

بیانیه انجمن ریاضی ایران

در مورد استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی در نشر

ویرایش مردادماه 1402

ابزارهای هوش مصنوعی بدون محدودیت و به طور فزاینده ای در آموزش و پژوهش استفاده می‌شود. با این حال، نگرانی‌هایی در مورد اصالت، صحت، دقت، قابلیت اطمینان و اعتبار اطلاعات تولید شده توسط ربات‌های گفتگوگر (Chatbot) مانند ChatGPT وجود دارد. در نتیجه، برای کاربران ضروری است که قبل از استفاده از چنین محتوایی، به طور مستقل، از اعتبار آن اطمینان حاصل کنند و با رعایت اخلاق علمی و حرفه‌ای آن را به کار ببرند.

شورای اجرایی انجمن ریاضی ایران بیانیه منتشر شده توسط کمیته اخلاق انتشاراتی (COPE)¹ در مورد استفاده از هوش مصنوعی را به شرح زیر تایید می‌نماید:

• استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی (AI) مانند ChatGPT یا مدل های زبان بزرگ در نشریات تحقیقاتی به سرعت در حال گسترش است.COPE با پیوستن به سازمان‌هایی مانند ²WAME و شبکه ³JAMA بیان می‌کند که ابزارهای هوش مصنوعی را نمی‌توان به عنوان نویسنده مقاله فهرست کرد.
• ابزارهای هوش مصنوعی نمی توانند شرایط نویسندگی را برآورده کنند زیرا نمی توانند مسیولیت کار ارسال شده را بر عهده بگیرند. به عنوان اشخاص غیرحقوقی، آنها نمی توانند وجود یا عدم وجود تضاد منافع را ادعا کنند و یا توافق نامه های حق چاپ و مجوز را مدیریت کنند.
• نویسندگانی که از ابزارهای هوش مصنوعی در نگارش مقاله، تولید تصاویر یا عناصر گرافیکی مقاله، یا در جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده می‌کنند، باید در بخش مواد و روش‌های مقاله (یا بخش مشابه) با شفافیت توضیح دهند که چگونه و از کدامیک از ابزارهای هوش مصنوعی استفاده کرده‌اند. نویسندگان باید مسیولیت کامل محتوای دست‌نوشته خود را، حتی آن قسمت‌هایی که توسط ابزار هوش مصنوعی تولید شده‌اند، بپذیرند و در نتیجه در قبال هر گونه نقض اصول اخلاقی انتشار مسیول هستند.

¹https://publicationethics.org/cope-position-statements/ai-author

²https://wame.org/page3.php?id=106

³https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2801170

سپاسگزاری: این بیانیه حاصل مشورت با روسای انجمن‌های امریکا، لندن، و کانادا و نیز دبیر اتحادیه بین المللی ریاضیات (دیدگاه‌های فردی) و جمع کثیری از ریاضیدانان ایرانی و خارجی است. از همه این عزیزان برای کمک‌های فکریشان سپاسگزاری می‌شود.

پنجمین جایزه استیون اسمیل، به آقای دکتر شایان اُوِیس قَران، استاد علوم نظری کامپیوتر دانشگاه واشنگتن، به خاطر نتایج بسیار مهم و اساسی او در حوزه کاربرد روش­‌های جبری و طیفی در طراحی الگوریتم­‌ها و بهینه سازی ترکیبیاتی، اعطا گردید.

اویس قران، دانش­‌آموخته کارشناسی دانشگاه شریف است و دکتری خود را در 2013 از دپارتمان مهندسی صنایع و مدیریت دانشگاه استنفورد دریافت کرد. او با استفاده از بورس تحصیلی میلر، دوره پسادکتری خود را در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی گذرانده و بعد به دانشگاه واشینگتن پیوسته است. هم اکنون او دانشیار این دانشگاه است. در طی یک دهه پس از دریافت مدرک دکتری خود، اویس قران معمار کشفیات عمیق در مسایل بنیادی در حوزه محاسبه بوده است. از جمله آن­ها، مسأله فروشنده دوره­‌گرد، افراز کردن گراف، ساختار ترکیبیاتی گراف­‌ها، تجزیه و تجلیل زنجیرهای مارکف و …. نتایج زیبا و مهم او، ریاضیات محض و الگوریتم‌­های محاسباتی را به یکدیگر پیوند می­‌دهد و به این ترتیب شایسته دریافت جایزه اسمیل گردید.

استیون اسمیل استاد دانشگاه کالیفرنیا در برکلی است و یکی از پیشگامان دستگاه­‌های دینامیکی در دهه 1950 به بعد بوده است. « انجمن برای توسعه بنیان های ریاضیات محاسباتی» یک انجمن غیر انتفاعی است که در 1995، به دنبال یک گردهم‌­آیی یک ماهه در پارک­‌سیتی ایالت یوتا، که اساساً توسط اسمیل، برای تحقق هدفی که او آن­‌را تقویت هرچه بیشتر یگانگی ریاضیات محض و محاسبات عددی نامیده بود، تشکیل شده است. این انجمن، برای شناساندن کارهای پژوهشی جوانانی که در راستای تحقق این هدف اسمیل حرکت می کنند، جایزه اسمیل را بنیان نهاد و هر سه سال یک بار به نامزدی که شرایط جایزه را داشته باشد اعطا می شود.

دکتر حسن حقیقی

دانشگاه خواجه‌ نصیرالدین طوسی