مارا چه خواهد شد؟ نگاهی به نتایج آزمون تیمز ۲۰۱۹
اخیراً گزارش آزمون تیمز (ریاضی و علوم) سال ۲۰۱۹ منتشر شده است. این آزمون مربوط به ارزشیابی پیشرفت تحصیلی است که در پایه‌های چهارم و هشتم تحصیلی برگزار می‌شود. از ایران حدود ۱۲۵۰۰ دانش‌آموز پایه‌های چهارم و هشتم از ۴۴۴ مدرسه در آزمون حضور داشته‌اند. در ادامه برخی از نتایج این گزارش را می‌خوانید.
در این دوره برای چندمین دورۀ متوالی دانش‌آموزان سنگاپوری در صدر جدول قرار دارند.
در ریاضیات پایۀ چهارم ایران با نمره ۴۴۳ در بین ۵۸ کشور در جایگاه ۵۰ام قرار دارد. در علوم پایۀ چهارم نیز ایران با نمرۀ ۴۴۱ در جایگاه ۴۸ام قرار دارد.
در آزمون ریاضی حدود ۳۲ درصد دانش‌آموزان پایۀ چهارم نمرۀ کمتر از ۴۰۰ گرفته‌اند؛ یعنی در وضعیت بسیار ضعیفی قرار دارند. این نسبت برای دانش‌آموزان سنگاپوری ۱ درصد و میانگین آزمون ۱۹ درصد بوده است. در درس علوم پایۀ چهارم، تنها ۱۱ درصد دانش‌آموزان ایرانی موفق به کسب نمرۀ بالای ۵۵۰ شده‌اند، درحالی‌که میانگین آزمون ۳۲ درصد بوده است. همچنین ۹۲ درصد دانش‌آموزان شرکت‌کننده در آزمون علوم نمرۀ بالای ۴۰۰ را کسب کرده‌اند، اما از دانش‌آموزان ایرانی تنها ۶۸ درصد موفق به کسب این نمره شده‌اند.
در آزمون پایۀ هشتم نیز ۳۹ کشور حضور داشته‌اند که ایران در جایگاه ۲۹ام قرار دارد. در آزمون ریاضی این پایه حدود ۳۲ درصد دانش‌آموزان ایرانی موفق به کسب نمرۀ حداقلی آزمون (۴۰۰) نشده‌اند؛ درحالی‌که این میانگین در سطح بین‌المللی حدود ۱۳ درصد بوده است.
در علوم پایۀ هشتم نیز در بین ۳۹ کشور، ایران جایگاه ۳۲ام را دارد. در این آزمون نیز تنها ۱۳ درصد دانش‌آموزان ایرانی موفق به کسب نمرۀ بالا ۵۵۰ شده‌اند، درحالی‌که میانگین بین‌المللی ۲۹ درصد بوده است. ۲۸ درصد دانش‌آموزان ایرانی نیز موفق به کسب نمرۀ حداقلی (۴۰۰) نشده‌اند، که این میانگین در سطح بین‌المللی ۱۵ درصد بوده است.
به‌لحاظ جنسیتی، در درس ریاضی پایۀ چهارم در مقایسۀ با دورۀ قبل آزمون، پسران نمرۀ بالاتری را کسب کرده‌اند و در درس علوم نیز پسران رشد بیشتری داشته‌اند و تقریباً با دختران هم‌نمره شده‌اند. اما در پایۀ هشتم، در درس ریاضی فاصلۀ دختران (۴۵۳) از پسران (۴۴۰) بیشتر از دورۀ قبل شده است، و در درس علوم نمرۀ دختران نسبت به دورۀ قبل ثابت مانده (۴۵۹)، اما پسران با افت ۱۳ نمره‌ای نسبت به دورۀ قبل، نمرۀ ۴۴۱ را کسب کرده‌اند.
میزان رضایت دانش‌آموزان ایرانی از آموزگاران در مقایسه با میانگین بین‌المللی بالاتر است (بعضاً تا ۲۰ درصد) و سطح تحصیلات آموزگاران ایرانی نیز در مقایسه با میانگین بین‌المللی از وضعیت نسبتاً مناسبی برخوردار است. در شاخص‌هایی نظیر احساس تعلق دانش‌آموزان به مدرسه نیز وضعیت ایران تقریباً در سطح میانگین بین‌المللی است.
یکی دیگر از داده‌های جالب گزارش تیمز، ارزیابی دانش‌آموزان از تأکید مدرسه بر موفقیت تحصیلی [برای ورود به دانشگاه] است. در این زمینه هم ایران در وضعیت میانگین بین‌المللی قرار دارد و در سطح کشورهایی نظیر دانمارک، هنگ‌کنگ، فرانسه، و اتریش است.
۳۱ درصد دانش‌آموزان ایرانی پایۀ هشتم اظهار کرده‌اند در خانه امکانات (اینترنت، کتاب، سطح سواد والدین) کمی برای آموزش دارند و تنها دو کشور مراکش و آفریقای جنوبی وضعیت ضعیف‌تری را اظهار کرده‌اند.
پی‌نوشت: نتایج این آزمون برای کشورهایی که نسبت به کیفیت نظام آموزشی خود حساس‌اند، بسیار جدی است. برای مثال، طی سال‌های اخیر کشورهایی نظیر امارات و عمان برای ارتقای وضعیت خود حتی مشاوران بین‌المللی را به‌کار گرفته‌اند. در همین آزمون اخیر نیز امارات بیشترین تعداد مدارس (۱۳۰۰) و دانش‌آموز (حدود ۵۰ هزار) خود را در این آزمون شرکت داده است. در ایران، «مرکز ملی مطالعات بین‌المللی تیمز و پرلز» وابسته به وزارت آموزش و پرورش طی سال‌های اخیر ضمن برگزاری این آزمون‌ها، گزارش‌های تحلیلی مختصری از این آزمون را منتشر کرده است.
این جمعبندی و گزارش را آقای @omidi_reza منتشر کرده اند که بخشی از آن تقدیم شد. در صورت تمایل می توانید به لینک های زیر هم سر بزنید:
فاجعه ای در کشور در حال وقوع است؟
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش:
متأسفانه ما هنوز به انتظاراتی که براساس آزمون‌های بین‌المللی وجود دارد دست نیافته‌ایم اما نباید دستاوردهایی که در این دوره چهار ساله (فاصله زمانی میان تیمز 2015 تا 2019) داشتیم نادیده گرفته شود.